موزهٔ تاریخ طبیعی اصفهان در یک بنای مربوط به سدهٔ نهم خورشیدی (سدهٔ پانزدهم میلادی)، متعلق به دوران تیموریان، قرار دارد. این بنا دارای چند تالار بزرگ و یک ایوان است که با مقرنس و تزیینات گچبری زینت داده شده است. شاید این ساختمان محل چندان مناسبی برای نمایش جانوران نباشد، به ویژه دایناسورهای پلاستیکی جلوی بنا به گونهٔ ناهنجاری با معماری بومی ساختمان ناهماهنگی دارند. موزهٔ تاریخ طبیعی شامل هفت سالن به شرح زیر است:
- سالن راهنمای موزه.
- سالن بی مهرگان مشتمل بر انواع تک سلولیها، اسفنجها، مرجانها، خارپوستان، نرم تنان، بندپایان، حشرات و صدفهای کمیاب.
- سالن گیاه شناسی مشتمل بر انواع گیاهان گلدار، بی گل، گیاهان دارویی، صنعتی و تنه درختان جنگلهای ۱۸۰ میلیون سال پیش ایران.
- سالن زمین شناسی شامل کلیهٔ مواد تشکیل دهندهٔ پوستهٔ جامد زمین، کانیها، کریستالها، سنگهای معدنی، رسوبی و….
- سالن جغرافیای طبیعی و نقشهها مشتمل بر انواع نقشههای ایران(زمین شناسی، گیاهان، جانوران و…)
- سالن مهره داران که بزرگترین سالن موزه است و مشتمل بر انواع ماهیان، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران به صورت تاکسیدرمی شده میباشد.
- سالن کمک آموزشی و دیدنیهای جهان خلقت شامل عکسها و اسلایدهای آموزشی.
این بنا در خیابان سپه، چهارراه استانداری واقع شده و در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۹۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ارتباط با موزه
نشاني : اصفهان خيابان استانداري تالار تيموري
تلفن: ۳۲۲۲۲۰۲۶
تاريخچه
موزه هاي تاريخ طبيعي بازگو كننده تاريخ طبيعت و جهان آفرينش مي باشند ، لذا در اين قبيل موزه ها نمونه هاي جالب و ارزنده كليه آثار خلقت اعم از بي جان و جان دار به روشهاي معمول علمي نگهداري و در معرض ديد عموم قرار مي گيرد .
موزه تاريخ طبيعي اصفهان در ۱۵ اسفند ۱۳۶۷ در تالار تيموري ( يكي از بناهاي باستاني عصر تيموريان ) كه از طرف شهرداري اصفهان در اختيار قرار داده شده تاسيس و راه اندازي گرديده است . تمامي آثار طبيعي و مجموعه هاي ارزنده اين موزه در زمينه هاي علوم گياهي ـ جانوري زمين شناسي و جغرافيايي به همت و سرمايه شخصي دكتر جعفريان استاد دانشگاه اصفهان در مدت ۳۷ سال تلاش مستمر از نقاط مختلف ايران و خارج از كشور گردآوري ، خريداري ، مبادله يا تهيه گرديده و پس از تنظيم و رده بندي و بررسيهاي علمي به وضع كنوني درآمده و ر اختيار عموم قرار داده شده است . هدف اساسي از تاسيس موزه تاريخ طبيعي اصفهان ضمن بالا بردن سطح دانش و اطلاعات عمومي جامعه درباره عالم حيات و عظمت جهان آفرينش و قدرتمندي خالق يكتا ، حفظ ميراث ارزنده طبيعي كشور از غارت و تخريب ، جبران كمبود وسايل كمك آموزشي ، حفظ سلامت جامعه از طريق ايجاد محيطي سالم و تفريحي ، فراهم آوردن زمينه هاي تحقيق در علوم طبيعي و كمك به افزايش جاذبه هاي توريستي كشور و شهر اصفهان مي باشد .
اين موزه از نظر جامعيت و تنوع نمونه ها در زمينه هاي علوم طبيعي ، توجه خاص به جنبه هاي آموزشي و علمي آن در سطوح گوناگون آموزشي و دارا بودن مجموعه كم نظير در پاره اي از بخشهاي علوم زيستي بخصوص مجموعه اسفنجهاي نواحي استراليا صدف هاي اقيانوس كبير و اطلس و سنگواره هاي ادوار گذشته در ايران منحصر و ويژگي خاصي را دارا مي باشد .
معرفي مجموعه ها
سالن راهنماي موزه :
اين سالن به منظور آشنايي و راهنمايي بازديدكنندگان به ويژه گروههاي آموزشي در بدو ورود به موزه تنظيم گرديده تا با ارائه نقشه ها و نمونه هاي هر سالن به وضعيت كلي موزه اطلاع حاصل نمايند .
سالن جانوران بدون مهره :
شامل انواع تك سلولي ها ـ اسفنج ها ـ مرجان ها ـ خارپوستان ـ نرم تنان و بندپايان مي باشند كه به صورت علمي رده بندي و به نمايش گذارده شده اند .
در اين سالن رده بندي و آشنائي با جهان حشرات ـ بازسازي آموزشي نرم تنان ، صدفهاي كمياب اقيانوس كبير و اطلس پروانگان سحرآميز شايد ديدني و جالب تر براي بازديدكنندگان باشد .
سالن گياه شناسي :
شامل انواع گياهان گلدار ـ بي گل ـ داروئي ـ صنعتي ايران و هر بار يوم و مقايسه آنها با نمونه هاي خارج از كشور ـ مواد داروئي سنتي ايران ـ اثر برگ و ساقه درختان فسيل شده مربوط به دورانهاي گذشته اروپا و ايران ، بخصوص تنه هاي درختان معدني شده (سيليسي يا سيدريتي ) جنگلهاي ۱۸۰ ميليون سال قبل ايران .
سالن زمين شناسي :
شامل كليه مواد تشكيل دهنده پوسته جامد زمين ـ كاني ها ـ كريستال ها ـ سنگ هاي معدني ـ رسوبي ـ آذرين ـ دگرگوني ـ ساخت هاي رسوبي دريائي و قاره اي سنگواره ها يا فسيلهاي دريائي دورانهاي گذشته از ۵۸۰ ميليون سال قبل تاكنون .
در اين سالن مجموعه سنگواره هاي كمياب و ارزنده ايران ـ مولاژهاي بازسازي شده فسيلهاي خارج از كشور از ويژگي خاصي برخوردار بوده و از نظر آشنايي يا پراكندگي جغرافيائي و ارزيابي اقتصادي معادن مختلف كشور و استان اصفهان كاملا منحصر و استثنائي مي باشد.
سالن جغرافياي طبيعي و نقشه ها :
در اين سالن نمونه هائي از نقشه هاي توپوگرافي ـ جغرافيائي نقشه هاي برجسته شهري و طبيعي و زمين شناسي ـ نقشه هاي زمين شناسي و زمين ساختي ايران ـ نقشه نقاط هم ساختماني و زلزله خيزي ماكت هاي آموزش جغرافيائي ـ نقشه هاي پژوهشي و گسترش معادن مختلف كشور و استان اصفهان و كارهاي پژوهشي واحد تحقيقاتي موزه ارائه گرديده است .
سالن جانوران مهره دار :
اين سالن كه از بزرگترين سالنهاي موزه است و خود از نظر معماري ديدني است شامل انواع ماهيان ـ دوزيستان ـ خزندگان ـ پرندگان ـ پستانداران به صورت رده بندي و بازشناسي محيط زندگي و از نظر آموزشي نمونه هاي مشابه و اختلاف آنها نشان داده شده است .
سالن كمك آموزشي و ديدنيهاي جهان خلقت :
در اين سالن بازديدكنندگان بخصوص دانش آموزان و دانشجويان با انواع وسايل كمك آموزشي در عالم طبيعي ( زيست شناسي ـ ظمين شناسي ـ جغرافياي طبيعي ) كار واحد تحقيقات و تكنولوژي آموزشي موزه تاريخ طبيعي كه در سطوح مختلف آموزشي از راهنمائي تا دانشگاه ها ( كارشناسي ارشد ) تهيه گرديده آشنا مي شوند . اهم نمونه هاي اين سالن عبارتند از :
- وسايل آموزشي زيست شناسي ، زمين شناسي
- تابلوهاي آموزشي علوم طبيعي
- مولاژهاي مربوط به انسان شناسي و جانورشناسي به صورت متنوع و تشريحي
- مولاژ فسيلهاي كمياب بين المللي به صورت جداگانه و ارائه آن ها در تابلوهاي رده بندي
- طرز تهيه نقشه هاي برجسته و قالب گيري مراحل مختلف جنين انسان به صورت مولاژ طبيعي
- جنين هاي عجيب الخلقه
- مراحل تشكيل فسيل از بي مهرگان و مهره داران
- نمونه هايي از انسان شناسي
منبع: isfahan.ir
موقعیت روی نقشه