کلیسای هوانس مگردیچ مقدس (اصفهان)

کلیسای هوانس مگردیچ مقدس (اصفهان)

آدرس: محله چهارسو

این کلیسا که در محلهٔ چهارسو واقع است در۱۶۲۱م بنا شده. پلان کلیسا با ابعاد ۱۵ x 5/21 به سبـک بازیـلـیک چهـارستون در جهت شرقی ـ غربی قرار گرفته. ستون ها با قوس هایی به یکدیگر و به دیوارهای جانبی متصل اند. گنبد کلیسا با نورگیرهای متعدد و نیز سقف بنا برروی این قوس ها تکیه دارند. محراب کلیسا در قسمت شرقی واقع شده که در دو طرف آن اتاقک هایی با پلان چهارگوش و محراب مجزای خود قرار گرفته اند.

مصالح به کار رفته در ساختمان عبارت اند از خشت و آجر. دیوارهای داخلی بنا با گچ پوشانده شده اند و در قسمت زیر گنبد و محراب کلیسا دارای نقاشی هایی با موضوعاتی از کتاب مقدس اند اما دیوارهای خارجی با کاهگل پوشانده شده اند. کلیسا دارای سه ورودی است که برج دوطبقهٔ ناقوس خانه و گنبد آن در ۱۸۴۱م در جلوی ورودی غربی کلیسا بنا شده. در مجاورت ضلع شمالی کلیسا هم نمازخانهٔ کوچکی قرار دارد که در۱۷۷۴م ساخته شده است.

این کلیسا یکی از کلیسا های ارامنه کاتولیک است و نام آن از اسم یکی از حواریون حضرت عیسی ( ع) به نام " یوحنا " که ارامنه به آن " هوانس " می گویند ، گرفته شده است . این کلیسا روی تپه ای مشرف به روستای سُهُرل یا سهرقه مرند واقع شده و در ۴۰ کیلومتری شمال غربی تبریز قرار دارد .

هرچند قدمت بنای این کلیسا را به قرون پنج و شش میلادی نسبت داده اند ، ولی بنای اصلی بارها بر اثر ویرانی تجدید بنا شده است.

قدمت بنای فعلی که توسط معماران روسی و فرانسوی ساخته شده است ، به سال ۱۸۴۰ میلادی می رسد . کلیسای هوانس در اثر زلزله ی ۱۹۳۶ میلادی آسیب جدی دید و بعد از آن درها و پنجره های بنا به تاراج رفت .

بنا به صورت مستطیل در ابعاد ۵/۱۸ × 5/6 متر ، با نمای آجری ساخته شده و شامل سه قسمت ورودی ، تالار مرکزی و محراب است . ایوان آجری بنا به وسیله ی دو راه پله به برج ناقوس کلیسا که به صورت ستاره ای ۱۶ ضلعی است و ۱۲ متر ارتفاع دارد ، راه می یابد .

پوشش طاق مرکزی به صورت گریو استوانه ای و گنبد مخروطی است . محراب نیز در قسمت شرقی با گنبدی کوچک تر قرار دارد .

کلیسای سورب هوانس مراغه شامل سه بخش محل اسکان اسقف اعظم ، بخش مدرسه و روشن کردن شمع و عود است که بر خلاف عرف رایج در کلیسا سازی ، این کلیسا دارای پلان مربع القاعده است .

کلیسای ارامنه مراغه در دوران حکومت ایلخانی از موقعیت خاصی برخوردار و دارای کلیساها و صومعه ‌های متعدد بود ولی در زمان حاضر این کلیسا به دلیل مهاجرت ارامنه به تهران و شهرهای دیگر عملا بدون استفاده مانده است .

مدخل این کلیسا در ضلع غربی است و ورود به داخل آن از طریق در گاه زیر طاق گنبدی صورت می گیرد .

فضای اصلی کلیسا به شکل مستطیل است که عبادتگاه یا محراب در ضلع شرقی آن واقع شده و مرکب از سه طاقنما با قوس جناغی می باشد . طاقنمای میانی از دو طاقنمای طرفین بزرگتر است و در داخل این طاقنما دوپنجره مستطیل شکل موجود است که با شیشه های رنگی جالب تزیین شده است .

طاق نمای میانی دارای طاق جناغی و طاق نماهای طرفین دارای گنبد کوچکی می باشد . در ضلع شمالی و جنوبی بر روی دیوارها ، طاقچه ها و نغول های کم عمقی جهت عرضه عکسهای یادبود تعبیه شده است . نور داخل کلیسا از درب ورودی و پنجره های کوچک ضلع شرقی و شمالی و جنوبی تامین می گردد .

در جلوی تالار، نرده چوبین مشبکی قرار دارد که حد فاصل بین محوطه محراب و محل نشستن مردم است . بر روی سقف کلیسا نیز چند چلچراغ قدیمی جلب توجه می کند .