خانه عباس بهشتیان

خانه عباس بهشتیان مربوط به دوره صفوی است و در خیابان جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی ـ ضلع شمالی مسجد جامع عتیق کوچه حمام شیخ بهائی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ مرداد ۱۳۶۲ با شمارهٔ ثبت ۱۶۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

استاد عباس بهشتيان به سال ۱۳۰۵ش در اصفهان ديده به جهان گشود. وي يكي از سه فرزند ذكور خانواده بود. پدرش مرحوم حيدر علي در شهر ريز (زرين شهر ) به شغل برنجكاري و ادارة امور عصارخانه اي در آن محل اشتغال داشت. مرحوم بهشتيان دورة تحصيلات را در مدرسة كه به مديريت عالم فاضل اديب مرحوم ميرزا عبدالحسين قدسي اداره مي شد سپري نمود . عشق به تاريخ ادبيا ت فارسي از همان زمان در وي ريشه گرفت و به مرور ايام تبديل به انگيزه اي مؤثر و مفيد گشته، ديگر فعاليتهاي اجتماعي اش را تحت الشعاع خويش قرار داد. بنحوي كه در نهايت، پاسداري از مواريث فرهنگي و افتخارات ملي اين سرزمين هدف غائي و قوة محركة زندگيش گشت. پس از فراغت از تحصيل بر خلاف دارا بودن مدرك تحصيلات بالا و توجة زمانه خويش و امكان احراز موقعيتهاي گوناگون جهت تصدي مشاغل دولتي، تن به قبول مسؤليت هاي اداري نداده، ترجيح داد بطور آزاد به انجام مطالعات و تحقيقاتش در امور تاريخي، ادبي و اجتماعي بپردازد. همچنين فعاليت در امور زراعي سبب گرديد كه ميزان اطلاعات و تبحر وي در مسائل مربوطه به درخت و درختكاري، متناسب با آب و هواي منطقه اصفهان زياد گردد. و با فوت پدرش مزرعه هاي و باتلاقي در حوالي لنجان را خريداري نموده و پس از پنج سال تلاش مداوم ، توانست زمين را بصورت قابل قبول جهت زراعت و سكونت درآورد. در تمام دوران زندگي با درآمد حاصل از راه زراعت، باغداري و توليد سركه و فروش آن زندگي را سر كرد. عباس بهشتيان يكي از مردان جالب و جذاب و كم نظير و يكي از ياران و همراهانش او را بحق (آتشفشان خاموش) لقب داده بود. بزرگمهري كه آتش مقدس عشق به زاد و بوم پيوسته در اعماق قلبش زنده و جوشان بود. وي به لحاظ روحيه توكل و قناعتي كه وجه مشخصة او بوده از هيچ قدرت و مانعي جهت حفظ آثار و بناهاي تاريخي هراس نداشت. استاد مهريار از معاريف كه سالهاي دراز يار همراه بهشتيان بوده درباره وي مي گويد: « هيچوقت كنار يك منقل پرآتش كه شعله مي كشد نشسته ايد ديده ايد كه وقتي بادي مي وزد چگونه شعله بالا مي كشد، شور و شوق اين مردم به وطن رفته رفته چنين شده بود، در كنار كه مي نشستي حرارت را حس مي كردي و گاه بود كه مي سوختي، بالاخص اگر بادي هم مي ورزيد. وباز از قلم رفیق شفيق ديگر وي مرحوم استاد منوچهر قدسي كه از عهد شباب تا آخرين روزهاي حيات با وي بوده مي خوانيم. «…… من نسبت به گذشتة ايران خاصة اصفهان، آگاهتر از عباس بهشتيان عدهّ اي را ولو به شماره انگشتان يك دست مي شناسم اما…….عاشق تر از او در تمام عمر نديده ايم كسي که به اندازة او در مسائل تاريخي، هنري و مملكتي صاحب سوز و درد باشد و آثار هنري و فرهنگي اين سرزمين به وي‍ژه اصفهان را نه تنها دوست بدارد، كه به هر كدام تا حد پرستش عاشقانه مهربورزد….» وي با شور فراواني كه در معرفي و شناساندن آثار تاريخي اصفهان داشت با عشق و مهرورزي تمام دانشجويان و علاقمندان را راهنمايي مي نمود و نكته به نكته جای جاي آثار را كه معرفي مي نمود. موضاعات تحقيقي استاد، زمينه هاي گوناگون را دربر مي گرفت كه اهم آنها از قرار ذيل است:

۱- بحث آثار ملي، كه شامل معرفي و بيان تاريخچه بازارها، سراها، مساجد ، مدارس و خانه هاي قديمي اصفهان مي گردد.

۲- تاريخ تخت فولاد كه تكاياي موجود و از بين رفته را دراين قبرستان بررسي نموده و به ذكر احوال دانشمندان و اساتيد مدفون در اين مزار شريف مي پردازد و اين كتاب بر صفحة كتاب بخشي از گنجينة آثار ملي، به چاپ رسيد.

۳- عصارخانه ها ، تحقيق جامعي است از عصار خانه هاي اصفهان

۴- كبوتر خانه هاي اصفهان، برج كبوتر را معرفي و در مورد فوائد آن در امور كشاورزي اصفهان و روستاها به بحث مي پردازد.

۵- تحقيقي در مورد مادي هاي اصفهان

۶- شرح خانقاه تكيه، علي بن سهل وخلاق المعاني كمال الدين اسماعيل و معماران هنرمندان اصفهان و مقالات متعددی ديگر كه در نشريات و مجلات آن زمان به چاپ رسيده است. مرحوم بهشتيان كه در سالهاي فعاليتش به زندگي بس ساده اي با درآمد حاصل از راه زراعت و باغداري وتوليد و فروش سركه مي گذشت، قناعت مي كرد در سرار عمر بسياري ساده بي پيرايه زندگي مي كرد. به سبك قدیم لباس ميپوشيد و هرگز در سلك البسة معمول زمان ديده نشد و به تجملات دنيوي كوچكترين علاقه اي نداشت. مردي بسيار تميز و نظيف بود، حتي در نظافت وسواس داشت، صورتش گلگون و هميشه خندان بود، شوخي و مزاح را دوست مي داشت. از جمله از اقدامات برجستة استاد بهشتيان با كمك علاقمندان به آثار تاريخي، جلوگيري و ممنوعيت عبور ومرور وسائل نقلیه از روي پلهاي خواجو و سي وسه پل و همچنین احياء ومرمت مزار صائب تبريزي بود. ایشان در انجمن آثار ملي وكميسيون نامگذاري اماكن و معابر اصفهان با توجه وعلاقه بسيار زياد شركت مي كرد. وي براي حفظ محيط زيست و فضاي سبز شهر اصفهان اقدامات شايسته اي بعمل آورد. سرانجام اين استاد گرانمايه در ۱۱ اسفند ۱۳۶۶ فوت كرد و بنابر وصيت نامه خود در تكيه مير فندرسكي بخاك سپرده شد.

موقعیت نزدیک به این خانه