نارین قلعه (سردرود)

نارین قلعه

استان: آذربایجان شزقی

شهر: سردرود

نارین قلعه در پارک مرخونی در ارتفاعات سردرود واقع شده است و قدمت آن به هزاره اول پیش از میلاد مسیح می‌رسد. سردرود بالای تپه کم ارتفاعی از دامنه‌های سهند در نزدیکی شهر تبریز قرار دارد. سردرود به غیر از نارین قلعه، آثار کهن دیگری چون مزار قیس، مزار سلطان پیر، کاروانسراها و آب‌انبارها و قناتها و چشمه‌های قدیمی دارد. نام سردرود را به دوره اوراتوریی ساردوری یا سر دور دوم مربوط به سده هشتم قبل از میلاد نسبت می‌دهند. اوراتورها یکی از دو امپراطوری آن دوران به همراه آشوریان بودند که بنا به نوشته دیاکونوف در کتاب تاریخ ماد ساردوری دوم در سال ۷۴۳ از میلاد، به دست تیگلت پیلسر سوم فرمان‌روای آشور کشته شد.

ابعاد قلعه پانصد متر در هفت صدمتر و ارتفاع آن ۵/۱۴ متر بوده است. با این حال خارج از دیوارهای فعلی قلعه نیز درحین شخم زدن، تعداد زیادی سفال مربوط به دوران‌های مختلف تاریخ پیدا شده است. در بخش مرکزی قلعه تعدادی قلوه سنگ پراکنده شده، که این سنگ‌ها احتمالاً اجزای یک تأسیسات درون قلعه هستند که در طول گذر زمان از بین رفته است.

آثار سفالینه‌های مربوط به دوره اوراتور در دورن دیوارهای چینه‌ای قلعه‌های اسلامی منطقه به دست آمده که با توجه به آثار سفالینههای پراکنده از دوران مختلف در سطح قلعه و برج و بارو و دیوارهای چینه‌ای با قطر ۲ متر و ارتفاع بیش از ۶ متر، می‌توان حدس زد که قلعه بعد از ویرانی به دلیل موقعیت ممتازش مجدداً در ادوار مختلف به کار گرفته شده است. این را تکه سفال‌های قرمز، ساده سفال‌های پارتی و سفال‌های لعابدار منقوش دوران اسلامی قرون ۷ و ۸ تأیید می‌کند.

در منتهی‌الیه بخش شرقی قلعه در بالای تپه‌ای کوچک موسوم به تابیه چندین گور قدیمی دیده می‌شوند که روی استخوان‌ها با گل اخرا پوشانیده شده است. آثار آخرین استقرار در این محل، نشانه‌های برج و باروی دوران اسلامی را داراست که به تدریج در حال از بین رفتن هستند.

این قلعه با توجه به قدمت آن که به هزاره اول قبل از میلاد مسیح می‌رسد و به لحاظ موقعیت ممتاز جغرافیایی و دست نخوردگی آن، اطلاعات با ارزش از فرهنگ و هنر گذشتگان ایران را ارایه می‌نماید.

این قلعه به شماره ۶۱۷۱ در تاریخ ۱۳۸۱/۷/۷ در فهرست میراث [یادمان‌های] فرهنگی درآمده است.

موقعیت روی نقشه