تکیه خاتون آبادی

تکیه خاتون آبادی مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، تخت فولاد، خیابان مصلی، جنب کوی مخابرات واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۰۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بسیاری از علما خاندان خاتون‌آبادی از دوران صفویه و بعد از آن در این آرامگاه دفن شده‌اند که محمد حسین خاتون‌آبادی از جمله آنان است.

از بناهای تاریخی متعلق به دوره صفوی و منسوب به میر محمد اسماعیل خاتون آبادی از سادات حسینی و جد سادات پاقلعۀ اصفهان است.تنها تکیه موجود در تخت فولاد است که خصلت مسجد و مدرسه و تکیه را دارد. موقیعت جغرافیایی این تکیه به این صورت هست که از شمال به کوچۀ تکیه میر و آرامگاه بابافولاد حلوایی، از طرف مشرق به تکیه آغاباشی و از طرف جنوب به قبرستان عمومی محدود است. بانی تکیه خود میر اسماعیل خاتون آبادی است. وی یکی از بزرگترین علماء و حکمای عهد صفویه بود که در تخت فولاد مدرسه ای ساخت و خود در آن اقامت نمود و در آن به تدرسی و نوشتن تفسیر بزرگ قرآن پرداخت و پس از وفات در همان حجرۀ خود دفن گردید. این مدرسه بعدها به تکیه ای تبدیل شد که بسیاری از علمای خاندان خاتون آبادی در آن دفن شدند. بنای اصلی شامل مسجد و و محل تدریس و مرقد اوست. بنای تکیه خاتون آبادی : نمای داخلی بقعه در ضلع جنوبی مسجد و محراب تکیه قرار دارد که محراب آن را یک مقرنس کاری ساده و بدون تزئینات تشکیل داده است. ضلع غربی بقعه در سه طبقه ساخته شده و در طبقۀ زیرین سرداب و مدفن حاج میرزا حسین نایب الصدر از علما و نیکوکاران خاندان خاتون آبادی است. در ضلع جنوبی صحن تکیه دو اتاق وجود دارد که که اتاق اول آن مدفن میر محمد اسماعیل خاتون آبادی و محل عبادت و مطالعۀ وی بوده است. ضلع شرقی نیز متشکل از سه اتاق متصل به هم است. در اتاق وسط قبر میر محمد باقر بن میر محمد اسماعیل و در دو طاق پشت و جلوی این اتاق قبور خاندان خاتون آبادی و مشاهیر دیگر تکیه قرار دارد.کتیبۀ پایۀ دور گنبد به خط ثلث بسیار عالی به رنگ سفید بر روی زمینۀ لاجوردی است که آیات ۳۳و۳۵ سوره صاد نوشته شده است. این گنبد گلابی شکل دارای قطری حدود ۵متر و نقوش اسلیمی بسیار زیبا و جذاب بر زمینۀ کاشی فیروزه ای است.در جنوب شرقی داخل بنای تکیه خاتون آبادی دالانی این تکیه را به تکیه آغاباشی وصل می کند. تکیه آغاباشی از بناهای اواخر دوران قاجار است منسوب به حاج میرزا سلیمان خان آغاباشی که از مردان نیک عهد خود بوده است. بزرگان مدفون در این تکیه : ۱-میر محمد اسماعیل خاتون آبادی : فرزند میر محمدباقر حسینی خاتون آبادی، متوفی ۱۱۱۶ق فقیه عالیقدر و عالم برجسته دوره صفوی، مفسر بزرگ قرآن کریم است. وی آثار و تألیفات فراوانی دارد که مهمترین آنها عبارت است از : تفسیر کبیر در چهارده جلد- شرح اصول کافی – شرح اعتقادات صدوق – تقویم الایمان و آثار دیگر ۲-میر محمد باقر خاتون آبادی : فرزند میر محمد اسماعیل، متوفی ۱۱۲۷ق. معروف به "ملّاباشی" . او از مجتهدین طراز اول عصر سلطان حسین صفوی است. اولین مدرس مدرسه چهارباغ اصفهان و صاحب آثار فراوانی از جمله : ترجمۀ اناجیل اربعه به فارسی – ترجمه مکارم الاخلاق – ترجمه عیون الحساب است. وی توسط مخالفینش به شهادت رسید. ۳- حاج میرزا حسین نایب الصدر : فرزند سید محمد صادق خاتون آبادی و نواده میر ابوالقاسم مدرس، متوفی ۱۳۲۶ق. عارف و فقیه وارسته ای، از فقها و مجتهدین اصفهان در عصر قاجار و از شاگردان برجسته شیخ مرتضی انصاری است که در سرداب تکیه مدفون می باشد. ۴-حاج سید محمد حسین خاتون آبادی : فرزند حاج میرزا محمود خاتون آبادی، متوفی ۱۴۰۰ق متخلص به آزاد، شاعر، ادیب و نسب شناس معاصر اصفهان بود. از آثار وی می توان به دیوان اشعار و اغصان طیبه و کتاب های دیگر اشاره کرد.

موقعیت روی نقشه