موزهٔ محرم (خانهٔ صحتی) تبریز

موزهٔ محرم یکی از موزه‌های مردم‌شناسی شهر تبریز است که در محل خانهٔ صحتی در محلهٔ راسته‌کوچه قرار گرفته‌است. این موزه به مطالعهٔ ابعاد عاشورا پرداخته و قدمت بنای آن به دورهٔ قاجاریان می‌رسد.

موزهٔ محرم در ۳ طبقه بوده و ۴۰۹ متر مربع مساحت دارد. این بنا در اوایل دورهٔ پهلوی به‌عنوان حسینیه مورداستفاده قرار می‌گرفته‌است. در حیاط موزه، نماد اسب حسین بن علی، در طبقهٔ اول، انواع پرچم، چراغ، شمع، طوق، علم و گهوارهٔ نذری و در طبقهٔ دوم، ابزار و نوشته‌های مربوط به سوگواری و تعزیه‌خوانی به نمایش درآمده‌است.

این موزه در خانه تاریخی صحتی در محله راسته کوچه، انتهای خیابان شهید مطهریقرار گرفته است.

با توجه به نوع معماری بنا، میتوان قدمت آن را به اواخر دوره قاجار نسبت داد.

این خانه ۴۰۹ متر مربع مساحت دارد و در سه طبقه با نمای آجری احداث شده است و در زمان حیات شادروان دکتر ابوالقاسم صحتی و اوایل دوره پهلوی در ماه محرم در سالیان متمادی به عنوان حسینیه مورد استفاده هیئت های عزاداری قرار گرفته است.

دسته‌های بزرگ و مشهور عزاداری سينه‌زنی و زنجيرزنی محلات مختلف راسته كوچه، كوچه باغ، خيابان و بازار تبريز صبح زود و آخر شب برای برگزاری مراسم به اين مكان می‌آمدند.

امروزه نیز در ماه محرم، مراسم تلاوت قرآن، سخنرانی، عزاداری و روضهخوانی در این موزه برقرار است.

در گوشه گوشه موزه ،نمادها و نشانه هایی را می یابی که هر کدام وسیله ای برای یادآوری مظلومیت سرور و سالار شهیدان کربلا بوده و به نوعی حادثه کربلا را تداعی می کند.

هر کدام از این نمادها و نشانه ها گویای بخشی از تاریخ و فرهنگ مناطق مختلف آذربایجان شرقی در ایام محرم به خصوص تاسوعا و عاشورای حسینی است.

در ورودی حیاط موزه، مجسمه ذوالجناح، اسب امام حسین (ع) قرار گرفته است و در داخل موزه، طبقه اول، انواع طوق (واژه ترکی به معنای علم)، پرچم، گهواره ‌های کوچک نذری، چراغ و شمع و در طبقه دوم، ابزار و نوشته‌های مربوط به سوگواری و تعزیه خوانی و نقاشی های قدیمی مورد استفاده در آیین سنتی پرده خوانی به نمایش درآمده است.

مهمترین اشیای موجود در این موزه عبارت است از: -طوق عزاداری روستای خشکناب شهرستان هریس.

-مشک چرمین سقایی اهدایی هیئت عزاداری مسجد سقالار اهر.

-سر طوق متعلق به ۱۲۴۳ ھ.ق.

-سر طوق روستای لیوارجان شهرستان جلفا.

-طوق عزاداری روستای تازه کند که پارچه های فراوان رنگارنگ بر آن آویخته اند.

-انواع شمعدان مورد استفاده در مراسم حجله قاسم (ع) روستای بزم آباد شهرستان مراغه.

-کاسه مسی با قلمزنی نام چهارده معصوم (ع).

-تبرزین و کشکول مورد استفاده در مراسم پرده خوانی.

-علم دستمال از روستای اسفنجان اسکو.

-علم روستای لیوارجان جلفا (یک تیغه و بلند با تکه پارچه های فراوان رنگارنگ).

ای زاویه جلفا (یک تیغه و بلند با تکه پارچه های رنگی و بیشتر سبز رنگ).

– قره نی مورد استفاده در دسته های عزاداری.