معرفی قلعه شیور :
در شمال اهر به فاصله ي ۲۰ کيلومتري، کوه هاي ديوار مانندي قد کشيده اند که زمين هاي پست شمال و جنوب اين محل را از هم جدا کرده است. معروف ترين قسمت اين کوه، قلعه ي « شيور » نام دارد. از ديرباز به دليل موقعيت مناسب و استراتژيک از آن جا به عنوان قلعه استفاده مي شده است. شيور داراي دو قله ي تقريباً مرتفع است که در نزد اهالي محل به « قاباخ قلعه » و « دالي قلعه » مشهور هستند. در بعضي از روستاهاي اهر بعضاً افسانه اي هم به صورت پراکنده در مورد اين دو قله شنيده مي شود. به اين صورت که يکي از اين قله ها پسري جوان و ديگري دختري زيبا است که عاشق هم بودند و اما توسط جادگري کينه توز به سنگ تبديل شده اند. ارتفاع ۲۶۵۲ متري کوه شيور در زمان بابک خرمدین جزو قلاع آن ها بوده و قلعه ي بابک درست در امتداد مستقيم قلعه ي شيور واقع شده است. چندين غار طبيعي بزرگ و کوچک ( کوهول ) در اين محوطه وجود دارد که «آيي ماغاري » يکي از آن هاست. در دامنه ي قلعه به طرف جنوب دو تپه ي مدور وجود دارد که در محل به يکي از آن ها « بويوک گِرت » و به ديگري « بالا گِرت » ( گرد ) گفته مي شود. يکي از « گِرت » ها داراي معدن مس است که قبلاً استخراج هم صورت گرفته است. وجود آثار و آوار فرو ريخته و تجمع سنگ هاي دست چين و ته مانده ي زير بناها در محدوده ي دو قله نشانگر زيستگاه بودن آن ها در گذشته است. بعضي از افراد سودجو نيز نام شيور را با شي وار مسما ساخته و بدنبال يافتن گنج به تخريب چهره ي بکر و قديمي آن پرداخت اند. در آن زمان ساعت تا اين به وفور در دست همه کس نبود و بدين سبب اهالي محل براي نظم دادن به کار و بار خود به ويژه در تابستان ها از سايه قله ـ که از همه جا نمايان است ـ به عنوان ساعت آفتابي استفاده مي کرده اند. وقتي سايه ي قله در خودش محو مي شده، نشانگر ظهر بوده و کشاورزان کار خود را براي خوردن ناهار تعطيل مي کردند.
فراتر از دشت اهر، ارتفاعات قره داغ با کوههای جنوبی شروع میشود و شیور با ارتفاع ۲۶۵۰ متری در ۲۰ کیلومتری شمال اهر در جهت شرقی ـ غربی کشیده شده است. شیور با دو قلهی همدوش افسانه ای از اهر پیداست و این کوه در واقع یک توده باتولیتی است. در یک سمتش روستای مزرعه و جوبند و حاج علی بیگ کندی و در سمت غربی اش روستای زندآباد و انجرد و لامان و… واقع اند. شیور مجموعه ای از جاذبههای طبیعی و تاریخی و اجتماعی را در خود دارد. در بالادست ییلاق عشایر است و در پایین دست روستاهای آباد. از ییلاقهای معروف این ارتفاعات، میتوان « یارالیجا» را نام برد در گوشهی شمال غرب شیور که با همین نام کاروانسرای قدیمی نیز هنوز نشانه هایی دارد.
شیور موزه زمین شناسی به حساب میآید و به ویژه معدن و سنگ… شیور برای گردشگری کوهستان، برای ورزشهای کوهی، برای کوه روی و کوه پیمایی و صخره نوردی و… مناسب است و البته همواره میزبان گروههای کوهنوردی است. شیور گیاهان دارویی هم به وفور دارد. بالای بالا که میرویم مزرعه ای از سنگ و صخره تماشا دارد و این اشکال سنگی که محصول هوازدگی و فرسایش است، از منظر ژئوتوریسم اهمیت دارند. جامعه انسانی در بستری از سنگ و صخره و کوه و هم آوایی با طبیعت خلق حکایتها و افسانه هایی را موجب شده است و کوه از حیات ما جداشدنی نیست. افسانهی دو قلهی شیور میگوید اینها دختر و پسری عاشق هم بوده اند که توسط جادوگری چنین گشته اند.
در مسیر شیور ما ابتدا، کوه کوتاه قد « قیزیل قیه » را در کنار جاده میبینیم که برای خود نامی دارد. این کوه الهام بخش خلق نخستین نظیره بر منظومه « حیدربابایه سلام » ـ اثر استاد شهریار ـ بوده است. نظیرهی « قیزیل قیه یه » سلام توسط سیف اله دلخون سروده شده است.
اهمیت شیور برای ایجاد گردشگری و رونق آن از آن جهت بالاست که مجموعه ای از جذابیتهای متنوع در منطقه محدودی جا گرفته اند. دسترسی به شیور آسان است. جادهی آسفالت در شمال اهر ما را به پای شیور میرساند. از شیور و دیدنیها و گفتنی هایش سخن فراوان است و آنچه گفته آمد، مثال بود و مثال….
منابع:
http://www.bighbigh.ir/tourism/sheyvar-mountain-ahar-photo.html
عاليسن اهر
ياشاسين تاريخي قره داغ