گوی برج مراغه

گوی برج مربوط به سدهٔ ۶ ه‍.ق است و در مراغه، خیابان بهشتی، کوچه سیزیچیها واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

گوی برج مراغه ( نیمه دوم قرن هشتم هجری )

این بنا در محله اتابک کوچه سبزیچی ها ( سوزوچولار کوچه سی ) قرار داشت که در طول سالهای ۱۳۱۶ – 1315 هجری شمسی به کلی ویران و منهدم گردید و امروز هیچ گونه آثار و اطلاعی از آن در دست نیست . در سال ۱۳۱۰ آقای آندره گدار محقق و مدیر کل سابق باستان شناسی ،  در مسافرتی که به مراغه داشتن از این بنا بازدید می کند.

گوی برج ، برجی است  نظیر برج مدوّر مراغه با این تفاوت که ارتفاع بیشتری دارد . این بنا نیز دارای تزئیناتی است مستطیل شکل ، با نقوش بسیار پر کار که مانند قاب عکسی در اصلی برج را در میان گرفته ، از تزئینات قرنیز فوقانی و سقف مخروطی و نیز گنبدی که عمارت را می پوشاند هیچ اثری دیده نمی شود  از حروف کتیبه ای فوقانی چیزی که بتوان خواند باقی نمانده. وضعیت کتیبه ای که بر بالای در بوده ، نیز چنین است .

نظیر بناهای قبلی ، این برج متشکل از شبستانی است ، گنبدی که بر زیربنای مرتفعی از سنگ نهاده شده است ، زیر بنایی که سردابی در میان دارد . به کمک صنعت آجر چینی بر نمای خارجی بنا نقوشی به شکل لوزی های بزرگ ساخته اند که خطوط اصلی آنها کمی برجسته است . نقوش برجسته در ورودی که کلا ً با گچبری و استفاده از کاشی های معرق ساخته شده ، با دکور عریض گنبد غفاریه در تضاد است و این را می رساند که گوی برج کاملا ً جوانتر از آن است .

بنظر می رسد تاریخ بنای گوی برج متعلق به نیمه دوم قرن هشتم هجری باشد.

این تصویر ، تنها و قدیمی ترین عکسی است که از این بنا توسط آندره گدار برایمان به یادگار مانده است

منبع:

azarbaijan-maragheh.blogfa