گتوند

گتوند گتند
کشور	ایران
استان	خوزستان
شهرستان	گتوند
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۲۱٫۵۴۷
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۵۹۹ متر
اطلاعات شهری
شهردار	شکری
پیش‌شماره تلفنی	۰۶۱۲
وبگاه	شهرداری گتوند
تابلوی خوش‌آمد به شهر
گتوند روی نقشه ایران ۳۲.۲۴۳۶° شمالی ۴۸.۸۱۲۸° شرقیمختصات: ۳۲.۲۴۳۶° شمالی ۴۸.۸۱۲۸° شرقی

گُتوَند از شهرهای استان خوزستان است. این شهر مرکز شهرستان گتوند است و در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۱٫۵۴۷ نفر جمعیت داشته‌است.^[۱]

گتوند پیش از این در بخش گتوند شهرستان شوشتر قرار داشت که با ارتقاء بخش گتوند به شهرستان، تقسیمات کشوری آن نیز تغییر کرد.^[۲] شهرستان گُتوند یکی از شهرستانهای استان خوزستان است. مرکز این شهرستان شهر گتوند است. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۵۹٫۲۶۱ نفر جمعیت داشته‌است.^[۱]

شهرستان گُتْوَنْد’ در شمال شهرستان شوشتر قرار دارد و دارای دو ناحیه دیمچه و عقیلی است. بخش عقیلی خاکی حاصلخیز دارد. همچنین گتوند دارای یک سد تنظیمی به نام سد گتوند و یک سد بزرگ برای تولید انرژی و ذخیره‌سازی آب بنام گتوند علیااست.

مردم این شهر به گویش گتوندی که وجوه اشتراک زیادی از لحاظ لغوی با گویش بختیاری و همچنین گویش شوشتری دارد، تکلم می‌کنند. اما در نواحی مانند عقیلی گویش بختیاری رایج است.^{[نیازمند منبع]}

شهرها و بخش‌ها

بخش مرکزی
- دهستان کیارس

شهرها: گتوند، جنت مکان، سماله، ترکالکی، صالح شهر

بخش عقیلی

این شهرستان در مختصات جغرافیایی ۴۸ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۲ درجه و ۴ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و در سال ۱۳۹۱ دارای ۲ بخش، ۵ شهر و ۱دهستان می‌باشد.

مردمان گتوند

مردم گتوند از شاخه بختیاری می‌باشند. طوایف بختیاری ساکن در گتوند به شرح زیر می‌باشند:

بساک، بهداروند، خواجه، اسنکی، جلکانی، کاله، لک، مقامی و اعراب مهاجر که بیشتر در کوی سلطانی گتوند ساکن هستند. طوایف بخش عقیلی عبارت اند از:

تیره‌های مختلف بختیاری، مهاجرین لرستانی و اصفهانی و اعراب، این طوایف عموماً عبارتند از: بهداروند، بلیوند، گله، تردی، بامدی، بابادی، موری، منجزی، زلکی، کایدانی، اورک، دهناشی، مش مرداسی، آل جمالی، گشتل، اسیوند، سومالی، زنگنه، قره باغی، شیاسی، عرب طریفی، عرب کمری، سواری، بوعذار، سادات (حسینی، موسوی، رحیم پور)، غرباوی، بوغنیمه، فروزنده، مرمزی، شایسته، فیلی، شریفی، خطروشی، مهاجرین لرستانی، جعفری، حسنی، سهرو (سهرابی) و غیره.^{[نیازمند منبع]} عربهای منطقه در زمان جنگ ایران وعراق به گتوند مهاجرت کردنند وعمدتا از شهرهای هویزه وبستان هجرت کرده‌اند.^{[نیازمند منبع]}

محله‌های گتوند شامل سه محل، سریکه و محله بالا است.

رسوم

رسومات در بسیاری حالات از جمله شادی و عزا به مانند اکثر قوم بختیاری انجام و رعایت می‌شود^{[نیازمند منبع]}

روزه شاه پریان: همه ساله خانم‌ها دریکی ازشنبه یا چهارشنبه‌های ماه رجب نمازشاه پریان راباآدابی خاص به جامی آورندوشکرکنجدهای متبرک شده رابه همسایگان هدیه می‌دهند، در این روز روزه می‌گیرند^{[نیازمند منبع]}

هنگام فوت شخصی در این شهر همه مردم شهر برای تشیع پیکره متوفی گردم هم می‌آیند و به همراه تشیع جنازه موسیقی فولکریک و بسیار غمگینی به همراه خواننده‌ای محلی مراسم خاکسپاری انجام می‌گردد بیشتر شعرهای خواننده محلی در خصوص صبر و استقامت خانواده داغدار و بزرگی و شکوه متوفی می‌باشد

در مراسمات شادی رقص دستمال بازی و چوب بازی بختیاری همراه با تشمال (ساز و دهل) اجرا می‌شود^{[نیازمند منبع]} همچنین در شب سوم عروسی میهمانان هدایایی به عروس می دهند.

مهاجرت معکوس وتوسعه معکوس در بخش کشاورزی

از قدیم به سبب نبود امکانات رفاهی اولیه مهاجرت معکوس در این شهر رواج داشته ولی این موضوع پس از اتمام پروژه سد گتوند علیا بسیار شدت گرفت و باعث کوچ کارگران فصلی به شهرهای دور شد،علت دیگر این مهاجرت ها شور شدن آب کارون پس از بکارگیری شتاب زده و تبلیغاتی سد گتوند علیا بود!در قدیم حتی اقداماتی برای انتقال آب شیرین و بی ضرر گتوند به شهر آبادان بصورت هرچند اولیه انجام شده بود ولی امروزه آب این شهر به شدت شور شده و تا چندسال آینده تمام زمین های این شهر به شوره زار تبدیل خواهد شد و بخش قابل توجه ای از خانواده های این شهر که در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند بیکار و بی سرمایه خواهند شد و آینده ای بسیار تار در انتظار مردم این شهر خواهد بود!^{[نیازمند منبع]} مشکل دیگر این شهر عدم بومی بودن اکثریت مسئولان تراز اول این شهر می باشد که در مواردی باعث بروز مشکلاتی نظیر بیکاری جوانان بومی و… شده

میراث فرهنگ ملی

۱- آرامگاه استاد ادب و شاعر دکتر قیصر امین پور ۲- پژوهشسرای دکتر امین پور ۳- گلزارشهدای دفاع مقدس ۴- یادبود شهدای گمنام

رودخانه‌ها

دو رودخانه در این منطقه جریان دارد یکی رودخانه بزرگ کارون که از کوههای بختیاری سرچشمه گرفته و در ابتدای ورود به جلگه خوزستان به شمال گتوند می‌رسد که توسط سد عظیمی مهار شده و زمین‌های بخش مرکزی و بخش عقیلی را آبیاری نموده و کانال عظیم منشعب از آن جهت تامین آب مصرفی شرکت کشت و صنعت کارون و صنایع جانبی آن نیز به سمت دیمچه روان است.

رودخانه شور یکی دیگر از رودهایی است که در جنوب گتوند از کارون جدا می‌شود و بعد از طی مسافتی در خاک عقیلی و گذشتن از جنوب روستای دشت بزرگ از سمت جنوب شرقی وارد دهستان جهانگیری از توابع شهرستان مسجدسلیمان می‌شود. از این رودخانه با مهارت خاصی نمک تولید می‌کنند در منابع قدیم این رود به شور زن مرده یا زنگ مرده مشهور است.