| دررود DARRUD
|
|
|---|---|
| کشور | ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | نیشابور |
| بخش | زبرخان |
| سال شهرشدن | ۱۳۳۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۷۵۰۰ |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۵۸۰ |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۹/۱۲ |
| میانگین بارش سالانه | ۴۳۵ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | مهندس نبوی |
| ره‌آورد | گردو، آلو و… |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۵۱۴ |
| وبگاه | www.Darrud.com |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
| همه با هم دررود را دوباره پر رونق کنیم. | |
 دررود
روی نقشه ایران
۳۶.۴۸° شمالی ۵۹.۲° شرقیمختصات: ۳۶.۴۸° شمالی ۵۹.۲° شرقی |
|
دررود شهر دررود از توابع بخش زبرخان شهرستان نیشابور، با طول جغرافیایی: ۰۷ / ۵۹، عرض جغرافیایی: ۰۸ / ۳۶ و ارتفاع: ۱۵۶۰ متر، در ۳۴ کیلومتری جنوب شرق نیشابور، هفت کیلومتری شمال جادهٔ بین‌المللی مشهد – نیشابور، پنج کیلومتری شمال قدمگاه، ۳۸ کیلومتری جاغرق و ۱۰۰ کیلومتری مشهد قرار دارد.
این آبادی به مثابه گوهری در دل دامنهٔ جنوبی رشته کوه بینالود خود نمایی می‌کند. کوه داس در چهار کیلومتری شمال غربی و کوه چالیدر در شش کیلومتری شمال شرق آن واقع است. این شهر به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، و عدم قرار گرفتن در مسیر جادهٔ اصلی شکل بسته‌ای دارد و از نظر ارتباطات سیاسی و اداری دارای مشکلاتی می‌باشد. دررود دارای وسعتی بالغ بر ۱۶۶۷۶۷۹ متر مربع (۱۶۷هکتار) است که حدود ۴۸ هکتار (۳۰٪) را اراضی خالص شهری، ۷۰ هکتار را باغات (۴۲٪)، ۳۵ هکتار را زمین‌های بایر و ۱۳ هکتار را زمین‌های کشاورزی به خود اختصاص داده‌اند.
شهر درود میزبان روحانیون مبارزی چون آیت الله سید رضا صدر، آیت الله شیخ تقی بهلول، آیت الله مطهری، مبارز دکتر شریعتی وخطیب پر آوازه هاشمی نژاد و آیات عظام حضرت آیت الله خامنه‌ای، نوری همدانی، مکارم شیرازی بوده است.[۱]
وجه تسمیه
در واقع شهر دررود نوزاد رودخانهٔ آن است و شرایط طبیعی حاکم بر این نقطه باعث سکونت جمعیت انسانی در این مکان بوده است. در فرایند تشکیل آبادی‌ها و شهرها عوامل طبیعی گوناگونی ازقبیل: رودخانه، دریا، چشمه و… تأثیر گذارند، دررود نیز از این قاعده مستثنی نبوده است، عامل شکل گیری آن بخشی از نام آن را تشکیل داده است. دررود می‌تواند شکل تغییر یافتهٔ کلمات “درهٔ رود”،”دورود”،” دَه رود”یاًدِه رود” باشد، که به نظر می‌رسد معنای دوم دور از واقعیت نباشد، زیرا رودخانهٔ دررود متشکل ازدو رود است که از دو درهٔ کمر زرد و خانه سفید سرچشمه می‌گیرند و در مکانی به نام”دو رو”یعنی مکان پیوند دو رودخانه به هم می‌رسند. البته برخی معنای سوم را در نظر گرفته، معتقدند رودخانهٔ دررود در گذشته از به هم پیوستن ده رود کوچک و بزرگ شکل می‌گرفته ولی مطالعات میدانی چنین نظری را تأیید نمی‌کند.
در کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران (خراسان) تهیه شده توسط ستاد ارتش در سال ۱۳۲۹ش، آمده: دررود سابقاً موسوم به”ده رود” بوده است؛ که البته مشخص نکرده منظور، ده رودخانه است یا دهی که در مجاورت رود قرار گرفته است. سید محسن امین در اعیان الشیعه در مورد دررود می‌گوید: “دررود کلمهٔ ای فارسی است و از ترکیب دو واژهٔ ” در”به معنی” باب ” به عربی و”رود” به معنی” نهر” است، زیرا این آبادی در دهانهٔ رود قرار گرفته است. در این جا این نکته را متذکر می‌شویم که نام این آبادی در منابع به چهار صورت: “دررود”، “درود”،”ده رود” و “درّود” ثبت گردیده است. جالب است بدانیم در شهرستان جیرفت دو آبادی به نام”دررود”، در شهرستان بم مکانی به نام “دررود پایین”، در شهرستان‌های تربت حیدریه و بیرجند نیز آبادی‌هایی به نام”دررودی” داریم. همچنین در شهرستان‌های بروجرد، تهران، مریوان و نقده نیز مکان‌هایی به نام “درود” داریم. در منابع عربی متعلق به قرون پنجم وششم هجری از روستایی به نام “طَخروذ” در منطقهٔ نیشابور یاد شده که احتمال دارد این کلمه شکل تغییر یافتهٔ “دررود” باشد.[۱]
دررود دارالمومنین
اهالی دررود را اکثراً سادات تشکیل می‌دهند. قرار گرفتن مرقد امامزادگان عین علی و زین علی از نوادگان امام محمدتقی در این شهر نشان می‌هد که سادات این شهراز نسل آن امام بزرگوار هستند.
این شهر را دارالمومنین نیز نامیده‌اند که این لقب به خاطر جمعیت قریب به اتفاق سادات، ارادتمندی آنان به اهل بیت پیامبر و مساجد فراوان این شهر است. رحیم جعفری یگانه بخشدار سابق زبرخان (۱۳۵۰) در رساله بخشداری خود می‌نویسد “اهالی در مجالس عروسی با حلیم پذیرایی می‌شوند وعموما متعصب بوده و مشروبات الکلی در قدمگاه و دررود اصولا مصرفی ندارد.”
این شهر ۱۲ مسجد دارد که هفت باب آن از همه مهمترند بنام‌های: مسجد شاه پسند، مسجدسرمزار (خاتم الانبیاء)، مسجدسرمیدان (صاحب الزمان)، مسجدچنارستان (امام حسین)، مسجدسرپل (جوادالائمه)، مسجد شوده (پنج تن آل عبا)، مسجد بالاده (امیرالمؤمنین)
سایر مساجد دیگراین شهر بدین قرار می‌باشند: مسجدامام حسن، مسجد امام صادق، مسجد حضرت خضر و…
- مسجد شاه پسند
این مسجد در شمال شهر دررود واقع شده است. نقل است احمدشاه قاجار شبی را دراین محل به قصد زیارت علی ابن موسی الرضا اتراق کرده است و دستور داده است که در این مکان مسجدی را بنا کنند. رباط و خانقاه قدیمی دررود نیزدر این محل قرار داشته است که متأسفانه اکنون از آن اثری باقی نمانده است. در حال حاضراین مسجد موقعیت خود را از دست داده است و مسجد امام حسن به همراه شش مسجد دیگر جزء مساجد سبعه این شهر شناخته می‌شوند.
- مسجد سرمزار
این مسجد در مجاورت امامزادگان این شر و چنار کهنسال ۷۴۰ ساله قرار دارد و به همرا مسجد سرپل و مسجد چنارستان از قدیمیترین مساجد دررود به شمار می‌آید.
- مسجد سرمیدان (صاحب الزمان)
- این مسجد در مرکز شهر و در مجاورت میدان اصلی شهر، میدان شهید (شاهرضائی سابق) قرار دارد؛ و چون در گذشته این شهر تنها یک خیابان (خیابان شاهرضائی) و یک میدان داشت به آن مسجد سرمیدان اطلاق می‌شده است. این مسجد به عنوان مسجد جامع شهر شناخته می‌شود و محل برگزاری نماز جمعه و مراسمات رسمی شهر نیز است. جالب است بدانید حجت الاسلام نجفی قریب به پنجاه سال امامت جماعت این مسجد را به عهده داشت و این موضوع باعث شده بود که نماز جماعت این مسجد حال و هوای دیگری داشته باشد. اهالی محلی این مسجد را مسجد مونده به معنای میانه شهر نیز می‌شناسند.
- مسجد چنارستان (امام حسین)
این مسجد در شرق دررود قرار دارد و علت اطلاق نام چنارستان، به خاطر چنارهایی بوده است که در دو طرف نهر آب گذری وجود داشته است.
- مسجد سرپل (جوادالائمه)
این مسجد در مجاورت مسجد صاحب الزمان قرار دارد و تنها مسجد شهراست که گنبد و مناره دارد و همانطور که قبلاً اشاره شد این مسجد به همراه مسجد سرمزار و چنارستان از مساجد قدیمی شهر هستند.
- مسجد شوده (پنج تن آل عبا)
این مسجد همانطور که از نامش پیداست در گذشته در انتهای شهر قرارداشته است و به همین دلیل به آن شوده اطلاق می‌شود.
- مسجد بالاده (امیرالمؤمنین)
این مسجد در بالای شهر دررود واقع شده است و مجاورت آن با مسجد شاه پسند یکی از عوامل از رونق افتادن مسجد یاد شده است.[۲]
دررود قطب ورزش کوهنوردی استان
ورزش کوهنوردی بدون تردید در صدر رشته‌های مفرح و کم هزینه دسته جمعی قرار دارد. این دو ویژگی در کنار طبیعت زیبای دررود و کوه‌های سر به فلک کشیده رشته‌کوه بینالود دلیل خوبی است تا جمع زیادی از ورزشکاران و کوهنوردان به این منطقه سرازیر شده و از این نعمت خدادادی بهره‌مند شوند. عطر پونه و اسوطوخودوس مسیر رودخانه نرمپا به همراه کوه‌های مملو از گون کوهی، زرشک و ریواس و ملر چیزی نیست که بشود به آسانی از کنار آن گذشت. از همه اینها که بگذریم قله زیبای فلسکه که در کنار بینالود و شیرباد از قله‌های مرتفع رشته‌کوه بینالود است چون مادری مهربان دامن خود را در این مسیر پهن کرده و همه را به این میهمانی پورشور فرا می‌خواند. اگر تصمیم به این سفر پر رمز و راز گرفتید کافی است که سپیده‌دمان در خنکای صبح از آبشار دررود دل به کوه بسپارید، و آنگاه که خورشید بر بلندای آسمان نقش بست نماز عشق را بر قله سربه فلک کشیده فلسکه بخوانید و عصرگاهان در بارگاه شاه توس علی ابن موسی الرضا سر بر آستان بندگی بسایید.[۲]
همانطور که در نقشه دیده می‌شود از ویژگی‌های منحصربفرد این مسیر کوهنوردی، وجود انتخاب‌های متنوعی است که کوهپیمایان در برابر خود دارند. از دررود که عازم کوهپیمایی می‌شوید در انتهای مسیر نرمپا به یک دو راهی می‌رسید که به دهنه دو رود معروف است و رودخانه دررود از به هم پیوستن دو رودی که یکی به سمت خانه سفید و دیگری به سمت کمر زرد می‌رود سرچشمه می‌گیرد.
اگر از دره کمرزرد طی مسیر کنید به قله دهبار به ارتفاع ۲۹۴۳متر می‌رسید که پس از ادامه مسیر به روستای دهبار و از آنجا به طرقبه می‌رسید و اگر مسیر خانه سفید را انتخاب کنید پس از ارتفاع گرفتن به قله فلسکه به ارتفاع ۳۰۷۷متر می‌رسید. از اینجا به بعد سه مسیر پیش روی شماست. مسیر کردینه – جاغرق – طرقبه مسیر کنگ – شاندیز مسیر زشک – شاندیز در ادامه تصاویری منتخب از زیباییهای این مسیرهای کوهنوردی آورده شده است.[۲]
استعدادهای شهری
در روزهای تعطیل درود پذیرای مسافران و خانواده‌هایی از شهرهای بزرگ همجوار (مشهد و نیشابور) و دیگر شهرهای ایران، که برای گذران وقت در دامن طبیعت به این منطقه خوش آب و هوا پناه می‌آورند. شهر دررود در تابستان پذیرای بیشترین مسافر از تمام نقاط کشور است. با یک سفر در تابستان به دررود می‌توانید اوج مسافر را در این شهر ببینید.
آب و هوای درود تابع آب و هوای عمومی منطقه بینالود می‌باشد. تابستان‌ها متعادل و زمستان‌ها سرد و مرطوب می‌باشد. میزان بارش باران و برف به مقدار قابل توجهی بیشتر از نیشابور و مشهد ولی تا حدودی کمتر از جاغرق می‌باشد. به غیر از منطقه‌ای که رود دررود از آن می‌گذرد و نیز مناطق زیر کشت پوشش گیاهی درود عموماً لخت می‌باشد.
محصولات عمده این شهر (بیشتر مصرف داخلی) عبارت‌اند از: سیب و انگور، آلو سیاه و گردو و بادام، آلبالو و گیلاس، گندم و جو، زرشک و ریواس و غیره.
مناطق مختلف درود عبارت‌اند از: شهر (شامل بالاده، میان ده و پایین ده)، مهمانسرای زیبای توریستی، نرم پا (محل عبور رودخانه زیبای درود)، استمن، سماقزار، امرون، حوض شیطان، قدرت‌آباد، جعفرآباد، همت‌آباد و غیره.
شغل بیشتر مردم درود قالی بافی و کشاورزی و دامداری است. در سالهای اخیر مهاجرت جوانان برای کار به شهرهای مشهد، تهران و غیره رونق کشاورزی دررود را کم کرده‌است.
گردشگری
- الف) اماکن تفریحی
مهمانسرای زیبای دررود، آبشارهای دررود، درخت چنار ۷۵۰ ساله دررود، نرم پا (دره و رودخانه محصور بین کوه‌ها)، قله فلسکه سماقزار:(کوهی در شرق دررود که پوشیده از درختچه‌های سماق است)، استیمن، همت‌آباد، سایت پرواز پاراگلایدر دررود، جاده ساحلی دررود، امرون و…
- ب) اماکن زیارتی
امامزادگان عین علی و زین علی، مساجد سبعه دررود و…
- ج) اماکن تاریخی
حمام‌های تاریخی، قلعه‌های تاریخی اطراف دررود.[۲]
تاریخچه
اگر چه گذشته تاریخی درود به درستی روشن نیست، اما می‌توان با نگاهی به اطراف و سیری در ساخت و سازهای پیرامون این شهر به شواهد تمدنی این خطه اشاراتی داشت. در حوالی منطقه امبرون خرابه‌هایی از استقرار سالیان دور را می‌توان دید که این استقرار بنا به دلایلی که به گمان قوی حملهٔ اقوام مهاجم که در محاورات محلی به ازبک‌ها معروفند و بی‌پناهی این ابادی‌ها باعث جابجایی ساکنین محدودهٔ مذکور به سمت محله بالاده فعلی و حوالی خانقاه شد که وجود سیستم انتقال اب جوی صحرا که با سو (کانال زیرزمین فرعی که دسترسی به مسیر قناتها را عموماً از سطح زمین ممکن می‌ساخته است) و پلکان در این محله قابل دسترسی است را می‌توان ازجمله شواهد این جابجایی و نیاز به دسترسی به اب رودخانه تحت شرایط حفاظت شده و همچنین قابل کنترل می‌باشد. خانقاه به خاطر قرار گیری در شیب تند دامنه قابلیت محصور بودن و دفاع را داشته است یا به عبارت بهتر از پدافند غیر عامل به خوبی بهره می‌برده است.
از سکونتگاه‌های نخستین اطراف دررود می‌توان به منطقهٔ استیمن (هست ایمن) و جعفرآباد فعلی اشاره نمود که این دو منطقه نیز از اماکن قدیمی اطراف شهر محسوب می‌شده‌اند؛ که استیمن آن طور که به نظر می‌رسد با کوچ ساکنین به خانقاه به دررود پیوسته است؛ ولی آثار و بقایای موجود از قبیل رباطها، امامزاده‌ها ی سنگی گذشته‌های مربوط به ۱۰۰۰ سال قبل، درختان چنار کهنسال با سن حدود ۷۰۰ سال بقایای محله پرجمعیتی بنام خانقاه، همه نشان از قدمت تاریخی این شهر ییلاقی و زیبای کوهستان دارد. براساس شواهد باستان شناختی با سفالهای بدست آمده از مکان قلعه سرخ در ابتدای شهر دررود می‌توان قدمت این منطقه را به دوره تاریخی یعنی حدود ۲۵۰۰ نیز تخمین زد.
از آنجا که انسانها در اعصار کهن بر کنار رودخانه‌ها می‌زیسته‌اند می‌توان گفت به دلیل دائمی بودن رودخانه، این مکان می‌توانسته زیستگاه خوبی برای آنان باشد. پس احتمال بسیار می‌رود که قدمت این شهر به اعصار کهن نیز حتی پیش از تاریخ برگردد.
نواوری‌های شهر
- در سالهای اخیر یک سایت پرواز پاراگلایدر در شهر درود احداث گردیده که شامل جاده اختصاصی دسترسی به محلهای تیک آف است که به سایتهای ۳۵۰ متر ،۹۵۰ متر و ۱۰۵۰ دسترسی دارد که در نوع خود یک سایت مسابقاتی محسوب شده و کم‌نظیر است
در سال۱۳۷۸ اولین مسابقات پاراگلایدر قهرمانی ایران در این سایت برگزار شد همچنین در پاییز ۱۳۸۷ اولین فستیوال پرواز پاراگلایدر در درود برگزار شد (به اهتمام باشگاه پاراگلایدر آیریان) ناگفته نماند: درود شهر پاراگلایدر ایران معرفی شد. تا به حال ۴ مسابقه و جشنواره در سایت پاراگلایدر درود برگزار شده است.