بوشهر

بندر بوشهر
کشور	ایران
استان	بوشهر
شهرستان	بوشهر
بخش	مرکزی
نام(های) قدیمی	رام‌اردشیر،[۱] ابوشهر،[۲] لیان،[۳] ریشهر[۱]
سال شهرشدن	۱۳۰۱
مردم
جمعیت	۱۹۵٬۲۲۲ نفر
رشد جمعیت	۱٫۴ درصد
تراکم جمعیت	۳۶٫۹ نفر بر کیلومتر مربع
جغرافیای طبیعی
مساحت	۹۸۴٫۵ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	بین ۰ تا ۴۰ متر[۴] متوسط ۱۸ متر[۵]
میانگین دمای سالانه	۲۵ درجهٔ سانتی‌گراد[۵]
میانگین بارش سالانه	۲۲۰ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه	۱ روز[۵]
اطلاعات شهری
شهردار	سعید آزاد شهرکی[۷]
ره‌آورد	ماهی، میگو، خرما، ارده، گلیم، قالی، کالا، مسقطی، حصیر[۸]
پیش‌شماره تلفنی	۰۷۷[۶]
وبگاه	شهرداری بندر بوشهر
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۴۸
بندر بوشهر روی نقشه ایران ۲۸.۹۵۷۶° شمالی ۵۰.۸۳۷۱° شرقیمختصات: ۲۸.۹۵۷۶° شمالی ۵۰.۸۳۷۱° شرقی

بندر بوشهر تلفظ ^{راهنما·اطلاعات}، شهری بندری و مرکز استان بوشهر از استان‌های جنوب غربی ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۱۹۵٬۲۲۲ نفر بوده‌است.^[۹] بوشهر بندری شبه‌جزیره‌ای در بخش مرکزی شهرستان بوشهر است که از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیج فارس محدود شده‌است، این بندر در ارتفاع ۱۸ متری از سطح دریا و در منطقهٔ ساحلی خلیج فارس واقع شده و آب‌وهوای نیمه بیابانی گرم دارد.^[۴] نام بوشهر در کتاب‌ها و اسناد تاریخی، تحت نام‌های مختلفی نظیر «رام اردشیر»، «ابوشهر»، «بُخت اردشیر»، «لیان» و «ریشهر» به ثبت رسیده‌است.
بیشتر مردم بوشهر به زبان فارسی با لهجه محلی تکلم می‌کنند. بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره بخشید. نام این محل پیش از آن ریشهر بود.^[۱۰] بندر بوشهر به خاطر عواملی مانند صیادی،^[۱۱] وجود نیروگاه اتمی،^[۱۲] کشتی سازی^[۱۳] و صادرات از این بندر رونق اقتصادی گرفته‌است.

هم اکنون ۱۸ اسفند سالروز تأسیس مدرسه سعادت، روز بوشهر نام گرفته شده است.^[۱۴]

نام بوشهر

بنای بوشهر به اردشیر ساسانی نسبت داده شده و نام اصلی آن «رام اردشیر» بوده‌است. گفته می‌شود که «رام اردشیر» به مرور زمان به «ریشهر» تبدیل شد. به نظر می‌رسد که بوشهر تحریف شده ریشهر- همان شهر قدیمی است.^[۱۵] در عصر هخامنشی از تمدنهای بزرگ در ایران تمدن لیان بوده‌است که برخی به اشتباه نام آن را از نام‌های بوشهر می‌دانند. هم اکنون نام خیابانی در بازار بوشهر به همین نام است طبق آثار کشف شده در منطقه باستانی هلیله و ریشهر نام این سرزمین ژرمانسیکا بوده‌است. همچنین در آثار باستانی شوش از این بندر نام برده شده‌است. در زمان اسکندر نام آن به موزامبری تغییر یافت.^[۱۶]

نام دیگر اباشهر در زمان اردشیر بابکان به معنی شهر بابک و بعد از آن بوشهر به معنای شهر پایین به دلیل اختلاف سطحی که با ریشهر داشته‌است.

پیشینه

بنای بوشهر را به اردشیر ساسانی نسبت داده‌اند. در کارنامه اردشیر بابکان به وجود بندری به نام بُخت اردشیر اشاره شده که در کنار مدارک دیگر نشان دهنده اهمیت خلیج فارس برای شاهان آغازین ساسانی است. اهمیت این بندر چنان بود که بُخت اردشیر با جاده‌ای به کازرون و شیراز وصل می‌شد و از آن کالاهای صادراتی به مناطق دیگر حمل می‌شدند.^[۱۷] ولی بوشهر کنونی که تاریخچه ۳۰۰ ساله دارد را «ابومهیری» پسر شیخ ناصرخان آل مذکور (ناخدا باشی کشتی‌های نادرشاه و بنیان‌گذار خاندان آل مذکور) در سال هزار وصدوپنجاه قمری (۱۱۱۴ش/ ۱۷۳۵م) پایه‌گذاری کرد، علت تأسیس این شهر به دلیل این بود که نادر شاه می‌خواست بندری در جنوب بسازد و همچنین نیروی دریایی را تأسیس کند.^[۱۸][۱۹] این بندر چنان پر رونق شد که به عنوان رقیب بزرگی برای بندر بصره به حساب می‌آمد. این شکوفایی تجاری تا آنجا پیشرفت که «حاج محمد شفیع» اجازه چاپ و نشر اسکناس رایج بوشهر را به دست آورد و این امتیاز تا برقراری بانک شاهی، در بوشهر باقی بود. بندر بوشهر از اولین مراکزی بود که دارای صنعت چاپ سنگی شد و همچنین بعدها در صنعت یخ سازی و برق پیشرو بود، مردم این شهر از اولین مردمان ایران بودند که با نشریات و مجلات آشنا شدند از اولین نشریات بوشهر می‌توان به روزنامه‌های مظفری. خلیج ایران و ندای جنوب اشاره کرد، همچنین به دلیل رونق و موقعیت خاص اولین نمایندگی‌های شرکتهای تجاری و کنسولگری دولت‌های خارجی از جمله بریتانیا، آلمان و روسیه و امپراطوری عثمانی در این شهر دایر شد ولی این رونق با توسعه راه آهن به خرمشهر منتقل شد.^[۱۵]

بوشهر تاکنون دو بار توسط بریتانیا تصرف شده‌است.^[۲۰]

جبههٔ ساحلی بافت قدیم بوشهر در سال ۱۳۷۸ تحت شمارهٔ ۲۳۶۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

منظرهٔ شهر آمیزه‌ای از رنگ‌های سفید، زرد و قهوه‌ای است. بافت شهر بوشهر از حدود هفتاد سال پیش یعنی پس از جنگ جهانی اول رونق خود را از دست داده و مصالح مورد نیاز آن که از آفریقا و هند تأمین می‌شده کم‌تر در دسترس بوده و ساکنین اصلی شهر شروع به ترک آن و مهاجرت به سایر نقاط کشور کرده‌اند. پس از جنگ دوم جهانی این مسئله شدت گرفته و پس از انقلاب اسلامی نیز با تخریب بیش از یک چهارم این بافت توسط ادارهٔ بندر سیر صعودی این مهاجرت و تخریب شدت چند برابر یافته و هم اکنون به صورت نیمه ویرانه‌ای درآمده‌است.^[۲۱]

روز ملی بوشهر

هم اکنون ۱۸ اسفند ماه سالروز تأسیس مدرسه سعادت^[۱۴] روز بوشهر نام گرفته شده است.^{[۱۴][۲۲][۲۳]} هم اکنون در مورد روز بوشهر نظراتی بر طبق این که ۱۲ شهریور ماه، سالروز شهادت رئیس علی دلواری روز بوشهر باشد بیان شده است.^{[۱۴][۲۲][۲۳]}

جغرافیا

موقعیت

بندر بوشهر در بخش مرکزی استان بوشهر، در ارتفاع ۱۸ متری از سطح دریا و در منطقهٔ ساحلی خلیج فارس واقع شده و آب و هوای نیمه بیابانی گرم دارد. این شهر از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیج فارس محدود شده‌است.^[۴]

	کازرون	بندر گناوه	جزیره خارگ
	فراشبند		خلیج فارس
		بندر بوشهر
	دلوار	خلیج فارس	خلیج فارس

آب و هوا

میانگین دما در تیرماه (گرم‌ترین ماه سال) ۳۳ درجهٔ سانتی‌گراد، در دی‌ماه (سردترین ماه سال)، ۱۴ درجهٔ سانتی‌گراد، در فروردین‌ماه ۲۰ درجهٔ سانتی‌گراد و در مهرماه ۲۸ درجهٔ سانتی‌گراد می‌باشد و میانگین سالانهٔ دما ۲۵ درجهٔ سانتی‌گراد است.^[۵]

یکی از ویژگی‌های مهم آب و هوایی استان بوشهر، پدیده شَرجی است و بر این اساس آب و هوای استان را می‌توان به دو دسته تقسیم‌بندی نمود:

• الف) نواحی ساحلی با گرمای شدید و رطوبت نسبی بالا
• ب) نواحی داخلی با گرمای شدید و رطوبت نسبی پایین

رطوبت برخاسته از خلیج فارس در نواحی ساحلی استان بوشهر مانع از کاهش دما در زمستان و افزایش بیش از حد آن در تابستان می‌شود در نتیجه اختلاف دمای روز و شب و اختلاف دما در فصول مختلف سال در این استان کم است. میانگین رطوبت سالانه استان بوشهر ۷۱ درصد است.^[۲۴]

[نهفتن]آب و هوای بندر بوشهر
	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مـــــه	ژوئـن	ژوئیـه	اوت	سپتامبر	اکتبـر	نوامبر	دسامبر	سـال
گرم‌ترین C°	۲۵	۲۶	۳۶	۳۶	۴۰	۴۱	۴۲	۴۰	۴۰	۳۸	۳۶	۲۶	۴۲
میانگین گرم‌ترین‌ها C°	۱۶	۱۸	۲۱	۲۶	۳۱	۳۳	۳۵	۳۵	۳۴	۳۰	۲۵	۱۹	۲۷
میانگین سردترین‌ها C°	۱۲	۱۳	۱۷	۲۱	۲۶	۲۹	۳۱	۳۱	۲۹	۲۵	۲۰	۱۵	۲۳
سردترین C°	-۱	۲	۵	۲	۱۶	۱۳	۲۳	۲۲	۲۱	۱۱	۷	۶	-۱
منبع: سایت ودربیس[۵] ۸ ژانویه ۲۰۱۳

محلات و مراکز شهری

محله‌های دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی چهار محلهٔ قدیمی بندر بوشهر هستند.^[۲۵]

از دیگر محله‌های این بندر می‌توان از بهمنی، صلح‌آباد، جفره علی‌باش، جفره ماهینی، سنگی، شکری (بهشت صادق)، باغ زهرا، جبری، شغاب، کوی فرهنگیان، عالی‌آباد، رونی، سبزآباد، جلالی، مخ بلند، دواس، تل کوتی، بن مانع، عسلو، هلالی، نیدی، خواجه‌ها، دستک، ریشهر، امام‌زاده، سرتل، تنگک (شمالی، وسطی، جنوبی)، تنگک غریب، تنگک محمد جعفری (رئیس)، تنگک زنگنه، هلیله، بندرگاه، دروازه، چاه‌کوتاه، آب طویل، توحید.^[۲۶]

محلات سنتی ساحلی یا قطب‌های صیادی محلی که در دو قسمت شرق و غرب بوشهر قرار دارند، شامل محلات جفره (مفگه)، صلح‌آباد و جبری می‌گردد؛ و نیز محلات جنوبی تنگک غریب به دیگر نام تنگک صفری و نیز تنگک اول، تنگک محمدجعفری به دیگر نام تنگک رئیسی و نیز تنگک دوم، تنگک زنگنه به دیگر نام تنگک سوم.

همچنین گردان تکاوران دریایی بوشهر و پایگاه ششم شکاری از مراکز مهم نظامی بندر بوشهر می‌باشد.^{[۲۷][۲۸][۲۹]}

ساکنان کنونی

در حال حاضر اکثریت ساکنان شهر بوشهر، اهل همین بندر هستند؛ ولی در بین جمعیت غیربومی، اهالی کازرون، شیراز، آبادان، دشتستان و دشتی و تنگستان بیشترین درصد را نسبت به سایر غیربومی‌ها دارند. گویش قدیمی شهر بوشهر گونه‌ای از زبان فارسی است که به گویش بوشهری موسوم است.

رسانه‌ها

صدا و سیما

صدا و سیمای مرکز بوشهر که شامل دو بخش تلویزیونی و رادیویی است، برنامه‌های متعددی را پخش می‌کند. شبکه بوشهر هم اکنون هر روز به مدت ۱۷ ساعت برنامه‌های خود را به مخاطبان ارائه می‌کند.^[۳۰] رادیو بوشهر نیز به‌عنوان یکی از رادیوهای محلی کشور هم‌اکنون فعالیت می‌کند.

نشریه‌ها

بوشهر سابقه صد ساله در داشتن مطبوعات دارد. تبادل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بوشهر با نقاط دیگر جهان موجب ارتقاء فرهنگی سیاسی و گسترش نشر و چاپ روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌های مختلف از دوران مشروطیت در بوشهر شده‌است. روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌هایی چون ندای جنوب، سنگلاخ، دریاکنار، پست خلیج، عرشه، طلوع، مظفری، اصلاح، ندای حق و… در دهه‌های گذشته تا زمان کودتای سال ۱۳۳۲، در بندر بوشهر، چاپ، نشر و توزیع می‌شده‌است. بعد از انقلاب ایران با تأخیر چند ساله، اولین هفته نامهٔ بوشهر «آئینه جنوب» در سال (۱۳۷۳) نشر گردید. نسیم جنوب دومین هفته‌نامه استان بوشهر و قدیمی‌ترین نشریه در حال انتشار بوشهر از اسفندماه ۱۳۷۶ تاکنون است.^[۳۱]

بامداد جنوب (روزنامه استانی)، آئینه جنوب، نسیم جنوب، آوای بهارستان، ماهرویان (هفته نامه سراسری)، خبر بوشهر، لیان، پیغام، شناشیر، خلیج فارس، فایز، دلوار، صدای بوشهر، سینیز، نصیر جنوب، اتحاد جنوب، دریای جنوب، دریادلان، میثاق منتظران، دلیران تنگستان، چغادک نیوز از نشریات بوشهرند.

حمل ونقل شهری و برون شهری

اتوبوس شهری

سازمان اتوبوسرانی بوشهر و حومه برای خدمات رسانی به مردم ۱۲۰ دستگاه اتوبوس در اختیار دارد که در تمام مسیرهای شهری تردد دارند.

تاکسی

علاوه بر حضور دو سیستم تاکسی بی‌سیم هماهنگ با سامانه یکپارچه کشوری (۱۸۳۳) و دیگری (۱۸۴۴)، نزدیک به ۱۵۰۰ تاکسی گردشی، خط ویژه (مانند تاکسی فرودگاه و تاکسی پایانه مسافربری)، تاکسی بانوان، دفتر تاکسی تلفنی و مسافربرهای شخصی در شهر فعالیت دارند.

فرودگاه

بندر بوشهر دارای یک فرودگاه بین‌المللی است که جزو سه فرودگاه قدیمی کشور می‌باشد. پروازهای بین‌المللی این فرودگاه به کشورهای عراق، سوریه، عربستان سعودی و کشورهای حوزهٔ خلیج فارس چون امارات متحده عربی انجام می‌شود. پروازهای داخلی نیز در مسیرهای بوشهر به تهران، جزیره کیش، اصفهان، شیراز، مشهد، عسلویه و خارک انجام می‌شود. میانگین پرواز از فرودگاه بین‌المللی بوشهر ۷۰ پرواز در هفته می‌باشد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فرودگاه بدون سانحه بودن آن است. هم اکنون کار مطالعات احداث فرودگاه جدید بوشهر آغاز شده‌است و قرار است این فرودگاه در ۲۵ کیلومتری بندر بوشهر با پنج هزار هکتار وسعت ایجاد گردد. احداث این فرودگاه نیاز ۱۰۰ سال آینده استان بوشهر را برطرف می‌نماید. فرودگاه جدید بوشهر به گونه‌ای جانمایی شده‌است که در مرکز شش شهر گناوه، برازجان، دلوار، خورموج، اهرم و بوشهر قرار گرفته‌است.

پایانه مسافربری

بندر بوشهر دارای یک پایانه مسافربری است که واقع در میدان آزادی می‌باشد.

شبکه راه‌آهن

محور راه آهن شیراز-بوشهر-عسلویه هم اکنون در دست ساخت است.^[۳۲] قطعه اول پروژه به طول ۳۷ کیلومتر و قطعه دوم نیز به طول ۶۱ کیلومتر با اعتباری بالغ بر ۵۱ میلیارد تومان آغاز شده‌است.^[۳۲] این محور از ایستگاه مرودشت در شمال شیراز آغاز و پس از عبور از رحمت‌آباد، ایزدخواست، فتح‌آباد، کوار، فیروزآباد، فراشبند، کلمه، اهرم و چغادک به بوشهر منتهی می‌شود. ادامه این محور نیز از اهرم شروع و پس از خورموج و بندر کنگان به بندر عسلویه منتهی خواهد شد.^[۳۳] به لحاظ وجود تأسیسات عظیم در پارس جنوبی و به منظور ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و توسعه فعالیت اقتصادی محور بوشهر به سمت عسلویه در اولویت قرار گرفته‌است. تأمین اعتبار این پروژه توسط وزارت راه و نفت صورت گرفته‌است. طول کل پروژه راه آهن شیراز – بوشهر – عسلویه ۶۴۷ کیلومتر می‌باشد.^[۳۲][۳۳]

هتل‌ها

• هتل دلوار؛ خیابان چهار باندی
• هتل سیراف (رضا، سابق)؛ خیابان امام خمینی (سنگی)
• هتل پرواز :خیابان ساحلی، روبروی پارک مرجان
• هتل آپارتمان آسمان: بوشهر. خیابان حافظ جنوبی
• هتل هتل آپارتمان پاسارگاد: بوشهر. خیابان خمینی
• مهمانسرای ایران؛ خیابان صفوی
• مهمانسرای سعدی؛ خیابان حافظ
• مهمانسرای کسری؛ خیابان نادر
• مهمانسرای قصر طلائی؛ خیابان لیان
• مهمانسرای جهانگردی؛ خیابان ولی عصر^[۳۴]
• هتل آپارتمان یاس؛ خیابان عاشوری
• هتل آپارتمان جزیره؛ کوی بندر
• هتل ورزش؛ خیابان ورزش

بیمارستان‌ها

شماری از بیمارستان‌های بندر بوشهر عبارتند از:

• بیمارستان ۲۴۰ تختخوابی شهدای خلیج فارس بوشهر،
• بیمارستان بنت الهدی بوشهر،
• بیمارستان پایگاه هوایی،
• بیمارستان نیروگاه اتمی بوشهر،
• بیمارستان سلمان فارسی (تأمین اجتماعی) بوشهر،
• بیمارستان کودکان علی‌اصغر بوشهر،
• بیمارستان امیرالمؤمنین،
• مرکز جراحی دی،
• مرکز جراحی قائم،
• بیمارستان قائم (در حال احداث)

غذا و رستوران

در بوشهر رستوران‌های متعددی وجود دارد، این رستوران‌ها شامل رستوران‌های سنتی ایرانی و بین‌المللی می‌باشد. غذاهای محلی بوشهر قلیه ماهی، قلیه میگو و قیمه‌است. غذاهای غربی فست فود نیز طرفداران زیادی مخصوصاً بین جوانان و کودکان دارد. مغازه‌های ساندویچ و پیتزافروشی و همچنین رستوران‌ها و غذا فروشی‌های سنتی که غذاهای محلی تهیه می‌کنند، نیز وجود دارند. از سال‌های دور اماکنی با نام قهوه‌خانه‌های سنتی نیز در بوشهر وجود داشته‌است.

دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی

• دانشگاه خلیج فارس
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر.
• دانشگاه علوم پزشکی بوشهر
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات استان بوشهر
• دانشگاه پیام نور مرکز بوشهر
• دانشگاه جامع علمی کاربردی بوشهر
• مرکز تربیت معلم بنت الهدی صدر بوشهر
• مؤسسه غیرانتفاعی لیان بوشهر
• مؤسسه غیرانتفاعی خرد بوشهر
• آموزشکده فنی و حرفه‌ای سماء بوشهر.
• دانشکده فنی و حرفه‌ای خامنه‌ای بوشهر، واقع در بوشهر کیلومتر ۲ جاده بوشهر- برازجان که به تازگی به دانشکده‌ها نا پیوسته و دارای رشته‌های فنی در مقطع کاردانی از جمله مکانیک خودرو، عمران، کامپیوتر، الکترونیک، الکتروتکنیک، صنایع شیمیایی و همچنین رشته کنترل و ابزار دقیق در مقطع کارشناسی می‌باشد
• دانشگاه تربیت معلم علامه طباطبایی بوشهر
• مدرسه علمیه خمینی بوشهر

مراکز تجاری

مجتمع تجاری، تفریحی و مسکونی زیتون بوشهر، مراکز خرید ملت، آزادی، بوشهر، لیان و آزادگان در کنار بازارهای سنتی چون بازار صفا، بازار قدیمی، بازار شهرداری و بازار روزفعال هستند. هم اکنون پروژه تجاری- اداری ای نیز با نام زیتون ۲ بوشهر با مساحت تقریبی ۴۰٬۰۰۰ متر مربع مراحل پایانی طراحی خود را سپری می‌نماید که بلا درنگ پس از اتمام مراحل طراحی وارد فاز ساخت خواهد شد. یکی دیگر از مجتمع‌های تجاری در دست احداث در بندر بوشهر مجتمع تجاری خورشید می‌باشد. این مجتمع بزرگ تجاری و تفریحی شامل یک طبقه زیرزمین و سیزده طبقه بالای آن است و دارای کارکرد تجاری در طبقات اولیه و فضای پارکینگ در طبقه سوم و هتل در طبقات بالایی است به طوریکه لابی هتل در طبقه ششم قرار دارد. مجتمع خورشید علاوه بر بخش‌های تجاری و اقامتی، دارای بخش‌های اداری و چندین سالن کنفرانس و آمفی تئاتر، کتابخانه، رستوران، کافی شاپ، سالن‌های ورزشی و بدنسازی، شهر بازی، استخر شنا، کلینیک درمانی، تراس‌های رو به دریا و حیاط سبز نیز می‌باشد.

عزاداری سنتی بوشهر

مداحان بوشهری نقش ارزنده‌ای در روایت حماسه بزرگ عاشورا و انتقال آن به نسل‌های امروزی داشته‌اند که می‌توان از عبدالحمید دشتی فرد (ناخدا)، حاج مصطفی گراشی، جهانبخش کردی زاده (بخشو) و… یاد کرد و شاعرانی همچون: سید جواد عین الملک، سید محمد هاشمی فرد (ساجد)، محمود موجی و… نام برد. شاعران و مداحان این دیار قرن هاست که در مورد عاشورا شعر گفته‌اند. در عزاداری مردم بوشهر به واقعه کربلا از زاویه‌های گوناگون پرداخت شده و در آن‌ها ماجرای دشت نینوا، موقعیت اهل بیت و چگونگی رفتار یزید و یزیدیان به زیبایی هر چه تمام عرضه شده‌است. بوشهر یکی از مهم‌ترین کانون‌های عزاداری عاشورا در ایران محسوب می‌شودو همه ساله پذیرای گردشگران بسیاری از اقصی نقاط ایران در ماه‌های محرم و صفر می‌باشد.

سینه‌زنی سنتی بوشهر برای همگان شناخته شده‌است، دسته‌های سینه‌زنی از دایره‌های متفاوتی تشکیل شده و سبک و سیاق خاص خودش را دارد به طوری که از دور کُند شروع و به دور تند ختم می‌شود. نوحه‌هایی که در مراسم عزاداری خوانده می‌شود باید با حرکات دست و پا همخوانی داشته باشد از این رو افراد مجرب، حلقه‌هایی درونی دسته‌های سینه‌زنی را تشکیل داده که شکلی منحصربه‌فرد دارد و بیشتر از اشعار غزل در آنها استفاده می‌شود، لذا اشعار نوحه نیز باید بر اساس دستگاه چهارگاه باشد. در پایان مراسم سینه‌زنی که برخی آن را «یزله» و یا «حیدری» می‌نامند که ریتم تندی دارد و جوانان با شرکت در آن، احساسات خود را تخلیه می‌کنند. در این مراسم، افراد با گرفتن کمر یکدیگر، همگی در یک ستون قرار گرفته و سعی می‌کنند حرکاتی شورانگیز داشته باشند.

مراسم سینه‌زنی در بوشهر بر عکس تمام شهرهای ایران که در آن مردم به صورت دسته‌جمعی در خیابان‌ها حضور دارند بیشتر در مساجد متمرکز است.

شهرک‌های توریستی

این پروژه عملیاتی نشده است.

مناطق ویژه اقتصادی

• منطقه ویژه اقتصادی بندر بوشهر
• منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
• منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس

مراکز تاریخی و دیدنی

از اماکن تاریخی و دیدنی این شهر می‌توان به مراکز ذیل اشاره نمود:^[۱۵]

• ریشهر
• آب انبار قوام
• خانه قاضی
• عمارت دهدشتی
• مدرسه گلستان
• بافت شهر بوشهر
• خانه قاضی
• امامزاده عبدالمهیمن
• عمارت کلاه‌فرنگی بوشهر
• عمارت گلشن
• کلیسای ارامنه گریگوری
• گورستان مهاجمین انگلیسی
• قبر جنرال
• عمارت کوتی
• مدرسه سعادت
• ریشهر
• عمارت ملک بوشهر
• آرامگاه اصفهانی
• معبد خدا دریا
• کلیسای مسیح مقدس
• قلعه هلندی‌ها
• کنیسه یهودیان
• قبرستان انگلیسی‌ها
• عمارت حاج رئیس
• هزار مردان هلیله

بوستان‌ها

موزه‌ها

شهرهای خواهرخوانده

بندر بوشهر با دو شهر جهان خواهرخوانده است:

کشور	شهر خواهرخوانده	تصویر
ترکیه	مرسین[۳۵]
هند	حیدرآباد[۳۶]

نگارخانه

• 

  بندرگاه بوشهر

• 

  شهرداری بوشهر و تندیس رییسعلی دلواری

• 

  بافت قدیم بوشهر۲

• 

  پارک سیادت بوشهر

• 

  قبر ژنرال انگلیسی

• 

  موزه مردم شناسی بوشهر

• 

  سردر ورودی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر

• 

  بازار ماهی فروشان بوشهر

• 

  بازار ماهی فروشان بوشهر

• 

  بازار ماهی فروشان بوشهر

• 

  روز بوشهر، ۱۸ اسفند بر روی بلیت اتوبوس

• 

  بازار ماهی فروشان بوشهر