فَرْخی (به گویش محلی فَرْوی) شهری است در بخش مرکزی شهرستان خور و بیابانک استان اصفهان در کویر مرکزی ایران. شهر فرخی در ۵۴ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و ۵۱دقیقه عرض شمالی و در ۴۰۰ کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد. فرخی از شرق به شهر خور و از غرب به روستای چاهملک و از جنوب به روستاهای جعفرآباد و ابراهیم‌آباد و از شمال به کوه‌های کم ارتفاع فرخی محدود می‌شود.
روستای «فرخی» از توابع شهرستان خور و بیابانک در تاریخ ۱۶/۹/۱۳۸۸ با موافقت هیئت دولت و به استناد ماده ۱۳ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری به شهر تبدیل شد. این شهر با جمعیتی بیش از چهار هزار و ۶۰۰ نفر در ۱۵ کیلومتری غرب شهر خور، مرکز شهرستان خور و بیابانک قرار دارد.
فرخی آب و هوایی گرم و خشک دارد و حیات آن به چند رشته قنات وابسته‌است که قدیمی‌ترین آن به طول ۹ کیلومتر است. شغل اهالی این شهر بیشتر کرباس بافی، قالی بافی و کشاورزی است. گندم، جو، خرما، پنبه و تخمه آفتابگردان از مهمترین محصولات شهر فرخی است.
پیشینه
از زمان پیدایش شهر «فرخی» اطلاع درستی در دست نیست اما در جنگ‌نامه امام‌زاده روستای پیاده (بیاذه) از مزرعه‌ای به نام «فرخ» یاد شده‌است که به احتمال زیاد همان «فرخی» است. این شهر در گذشته به «دارالامان» نیز شهرت داشته که حریم آن تا شعاع سه کیلومتری بوده‌است و کسانی که از حاکمان جور در امان نبودند خود را به شهر فرخی نزد قاضی می‌رساندند و او نیز آنان را پناه می‌داد.
مسجد جامع فرخی
از جمله آثاری است که به دستور «حاج سید میرزا مجتهد»، قاضی نامور خور و بیابانک در سال ۱۲۴۹هجری قمری بنا شده‌است. مسجد جامع فرخی واقع در مرکز روستا می‌باشد که دارای دو شبستان است. یک شبستان برای بهار و تابستان و شیستان دیگر زمستانه است. اما به دلیل افزایش جمعیت و کمبود جا در مسجد فعلاً شبستان زمستانه مردانه و شبستان بهاره زنانه شده است. بنای این طبق مسجد جامع سمنان و با الگو برداری و معماری آن ساخته شده است. صحن شبستان بهاره دارای یک گنبد بزرگ می‌باشد و شبستان پاییزه در حدود یک متر پایینتر از شبستان بهاره و دارای گنبدهای کوچک با ستونهای بسیار بزرگ می‌باشد. این گنبدها در دو ردیف هشت تایی بنا شده است. سال تأسیس بنا بنا بر کتبه نوشته شده در جلو محراب بهاره به سال ۱۲۴۹ هجری قمری است طبق سنگ نوشته درون محراب شبستان بهاره.
سنگ نوشته درون محراب
در حال حاضر به دلیل کمبود جا به قسمت شبستان زمستانه مقداری اضافه شده است. تا چند سال پیش دو قرآن دست نوشته هم در مسجد بود که هنگام خاکروبی مسجد برای محرم می‌خواستند در چاه مخصوص قرآن و ادعیه بیندازند که آن زمان بنده نگذاشتم این کار را بکنند. الان نمی‌دانم این قرآنها در مسجد هست یا نه. قدمت این قرآنها طبق تاریخ تولد نام شخصی که در پشت آن ثبت شده بود بیش از صد سال بود. مسجد دارای اوقافی می‌باشد که صرف برگزاری مراسم روضه خوانی در مناسبتها و اذان گو و خادم و امام جماعت می‌شود.
ج) معرفی قنوات و مزارع فروی
۱- قنات و دشت فرخی
این قنات در حدود ۱۲ کیلومتر طول دارد و دارای چندین ده حلقه چاه به هم پیوسته می‌باشد و آب این قنات زمینها و نخلستان اصلی فرخی را سیراب می‌نماید. این قنات بیش از ۷۰۰ دانگ آب می‌باشد و این دانگهای آب در طی ده روز و شب که دارای نامهایی می‌باشد در بین اهالی و صاحبان آب تقسیم می‌شود.
۲- قنات محمدآباد
این قنات نیز کیلومترها طول دارد و آب آن دشت محمدآباد را سیراب می‌نماید و آب آن به صورت شبانه‌روزی بین صاحبان آن تقسیم شده است.
۳- قنات نورآباد
دارای قنات و موتور آبی می‌باشد که زمینهای کشاورزی نورآباد را سیراب می‌کند.
۴- قنات حاجی‌آباد
متأسفانه آب این قنات خشک شده است. در گذشته آب و منطقه کشاورزی حاجی‌آباد از بهترین‌های روستا بود. بهترین محصولات در این دشت بدست می‌آمد؛ ولی متأسفانه آب آن خشک شد و هر چه کار کردند که از خشک شدن آن جلوگیری کنند نتوانستند. شاید هم دولت آنگونه که باید اهتمام نورزید. الان نخلهای آن نیز خشک شده است و لم یزرع افتاده است.
۵- قنات اصحابیه
طول قنات این مزرعه کمتر است و مقدار زمین کشاورزی آن نیز کم می‌باشد و دارای موتور آب با یک چاه عمیق می‌باشد.
۶- مزرعه عزیزآباد
دارای زمینهای کم و آب کمی است و در حال خشک شدن است.
۷- مزرعه حیدریه
دارای چند حلق چاه به هم پیوسته و یک موتور آب است.
۸- مزرعه جلال‌آباد
در کنار مزرعه حیدریه و شبیه به آن می‌باشد.
۹- مینو دشت
دارای موتور آب و مزارع کشاورزی است.
۱۰- مزرعه راجی
۱۱-مزرعه جلیل‌آباد (ولی‌الله موسوی)
د) معرفی محصولات کشاورزی
مهمترین محصولات کشاورزی فرخی شامل محصولات زیر می‌باشد:
الف) خرما مهمترین محصول کشاورزی منطقه است. منطقه خوروبیابانک انتهاییترین منطقه نخل خیز کشور است[نیازمند منبع] که از جنوب غرب ایران شروع شده و در این منطقه به پایان خط تولید خود می‌رسد. به دلیل آب و هوای گرم و خشک منطقه این محصول کشت فراوان دارد ولی به دلیل کم بودن دوره گرما در اکثر سالها این محصول مرغوب نمی‌باشد.
خرماهای این منطقه دارای نمونه‌های است مانند: کرمانی – قسی – بادامی و …
ب) گندم
ج) جو
د) تخمه آفتابگردان
هـ) پنبه
و) پسته
ز) ارزن
ح) شلغم و سبزیجات
هـ) اماکن دیدنی و تاریخی فرخی
۱- دروازه فرخی
۲- مسجد جامع فرخی
۳- بادگیرهای فرخی
۴- مقبره شیخ محمد عبدالصمد
۵- آب انبارها
۶- لَرد
۷- حمام عمومی
ساعت خوش کردن در فرخی
یکی از برنامه‌های زیبا و قدیمی در روستا ی فرخی ماجرای ساعت خوش کردن است.
این مراسم که در میان کشاورزان روستا برگزار می‌گردد بدین صورت است:
برای کاستن از گرمای زیاد کویر در تابستان فرخی‌ها یک سنت قدیمی به نام ساعت خوش کردن برگزار می‌کنند. ابتدا شخصی خوش‌نام و اغلب از سادات محل را برای این کار انتخاب می‌کنند. بامداد یک روز از نیمه دوم مردادماه این شخص اولین کسی است که زمینی را در آن سال به زیر کشت می‌برد. صبح آن روز که اغلب بعد از نماز صبح می‌باشد ابتدا چاووش به چاووشی می‌پردازد و مردم را آگاه می‌سازد. پس از جمع شدن کشاورزان بر سر زمین انتخاب شده شخص منتخب برنامه کشت و آبیاری را انجام می‌دهد. در این زمین بیشتر شلغم و جو توامان کشت می‌شود. کشاورزان با سلام و صلوات در هنگام کشت با شخص ساعت خوش کن همراهی می‌کنند. پس از بذر پاشی و آبیاری توسط شخص منتخب از طرف شخص منتخب مردم به صرف چای و صبحانه در کنار همان زمین دعوت می‌شوند. پس از صرف صبحانه و دعا برای فراوانی محصول در آن سال این برنامه به پایان می‌رسد. در چند سال اخیر شخص منتخب برای این کار آقای سید مجتبی نبوی بوده است.
فرخی در لغتنامه دهخدا
دهی است از دهستان جندق بیابانک بخش خور بیابانک شهرستان نائین، واقع در ۱۴هزارگزی شمال باختری خور، متصل به راه خور به جندق. ناحیه‌ای است واقع در جلگه، معتدل و دارای ۶۳۲ تن سکنه. از قنات مشروب می‌شود. محصولاتش غلات و خرما است. اهالی به کشاورزی گذران می‌کنند. هنر دستی زنان کرباس بافی است. راه ماشین رو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۱۰) کشتزارهای پیرامون این شهر مانند «سلمگان»، «حاجی‌آباد»، «عزیر آباد»، «مهدی‌آباد»، «فرح آباد» و «سیدآباد» هم اینک خالی از سکنه‌است. از جمله مزارع تازه احداث شده این شهر می‌توان به «نوشهر»، «برادران»، «اسلام‌آباد»، «طالقانی»، «سفیدرود» و «گلشن» اشاره کرد.
فرخی پس از انقلاب ۱۳۵۷ از امکانات و خدمات ویژه‌ای مانند مرکز بهداشتی درمانی، راهنمایی دخترانه، دبیرستان پسرانه و دخترانه، مهد کودک، مخابرات، پست بانک، دهداری، دهیاری، شهرداری، مرکز فنی و حرفه‌ای، پایگاه بسیج و خوابگاه دانشگاه برخوردار شده‌است.